Cây Lim Xẹt

Cây Lim Xẹt – cây Muồng kim phượng, cây Phượng hoàng

Tên khoa học: Peltophorum tonkinensis

Họ: Fabaceae (họ Đậu)

Loài cây này có nguồn gốc xuất xứ từ một số nước Châu Á và Châu Úc

Tại Việt Nam, lim xẹt được trồng khá nhiều ở các tỉnh thành. Trong đó, nhiều nhất ở miền Trung là tỉnh Quảng Bình. Ở miền Bắc, lim xẹt xuất hiện nhiều nhất tại Hải Phòng, Thủ đô Hà Nội… Hay các tỉnh phía nam như Bình Dương, Đồng Nai.

Đặc điểm hình thái Cây Lim Xẹt

Thân: của Cây Lim xẹt là cây thân gỗ lớn, có chiều cao từ 20 – 35 mét, thân có màu xám trắng, cành nhánh mọc nhiều phân tầng thấp, mập mạp lúc còn non có màu rỉ sét.

Lá: dạng lá kép lông chim 2 lần chẵn, cuống là dài từ 25-30cm, lá được mọc đối xứng với nhau từ 4-10 đôi trên một cuống nhỏ, hình dáng lá thuôn dài, đầu lá tròn, có màu xanh thẫm ở mặt trên, mặt dưới có xanh trắng khác biệt, lá cây khá nhỏ và cây rụng lá theo mùa.

Hoa: Hoa được mọc thành chùm thường tụ ở đỉnh đầu của ngọn và cành có màu vàng tươi, cánh hoa nhỏ, nhăn và khá mềm mại. Có lông màu đỏ như nhung, hoa có 5 cánh màu vàng nhỏ khoảng 2cm. Nhị ở giữa của hoa cũng màu vàng và ngắn.

Quả: dạng dẹp và có cánh ở mép, dài từ 10 – 12 cm, trong quả có chứa từ 2 – 4 hạt khi non có màu xanh, khi già chuyển thành màu xám trắng.

Vị trí trồng thích hợp cho Cây Lim Xẹt

Cây lim xẹt là loài cây dễ trồng, đặc biệt là khí hậu ôn hòa của nước ta. Đồng thời, loài cây này dễ dàng phát triển trên mọi loại đất, kể cả đất khô cằn sỏi đá hay đất có độ chua. Ngay cả khi thời tiết quá khắc nghiệt như mưa nhiều hay nắng hạn vẫn không ảnh hưởng đến sức sống của loài cây này. Vì thế chúng ta có thể trồng cây lim xẹt ở khuôn viên trường học, khách sạn, tại các khu resort cao cấp hay tại các cơ quan nhà nước, bệnh viện…Cây lim xẹt cũng thích hợp tạo cảnh quan hai bên đường phố. Ngoài ra, các bạn có thể trồng loài cây này ngay trong sân vườn nhà để tạo bóng mát và mang đến góc vườn rực rỡ khi mùa hoa về.

Ý nghĩa Cây Lim Xẹt

Thi công cảnh quan

Cây Lim xẹt là loài cây công trình mang đặc tính miền nhiệt đới do vậy đây là loại cây rất được ưa chuộng tại các công trình cảnh quan đô thị, cây được trồng nhiều tại các nhà máy, dọc các tuyến đường giao thông, trong khuôn viên trường học, bệnh viện hay công viên, khu du lịch bởi đặc tính phát triển cao nên cây cho bóng mát và hoa rất rực rỡ. Ngoài ra những khu du lịch, khu nghỉ dưỡng, công viên dành cho trẻ em và cả các khu công nghiệp cũng sử dụng Lim Sét làm cây bóng mát. Đặc biệt, loài cây này phát triển tốt trên đất cát nên còn được trồng ven biển làm cây chắn gió; chắn cát và chống sạt lở đất.

Cây lim xẹt tạo bóng mát, lọc không khí

Cây lim sét công trình có tán rộng, giúp tạo bóng mát cho không gian. Bên cạnh đó, đây là loại cây xanh nên có tác dụng thanh lọc không khí, cải thiện tình trạng ô nhiễm cho môi trường xung quanh.

Mang lại giá trị kinh tế

Thân của lim xẹt khá to nên đây còn là cây dùng để lấy gỗ làm nguyên liệu cho ngành xây dựng như sử dụng để làm cột của đình chùa…Với đặc điểm là loại gỗ tốt, ít khi bị mọt nên gỗ lim có nhiều ứng dụng trong đời sống của con người như dùng để chế tác bàn ghế, cửa, giường…Ngoài ra, gỗ của cây Lim tương đối cứng; chắc và đẹp nên còn được sử dụng trong ngành xây dựng, tạo các vật dụng, thủ công mỹ nghệ…

Ươm trồng và chăm sóc Cây Lim Xẹt

Nhân giống

Cây Lim sét được nhân giống bằng cách ươm hạt giống. Cây 7-8 tuổi sẽ bắt đầu ra hoa, kết quả nhưng khi ươm cây chúng ta chỉ lấy giống ở cây 15-20 tuổi trở lên. Thu hái quả vào tháng 8-9, khi quả có màu nâu hoặc xám đen, phơi khô sẽ tự nứt ra, hạt có màu cánh dán, bóng và cứng.

Cất trữ hạt trong lọ sành, chum vại 1-2 năm vẫn giữ được tỷ lệ nảy mầm 75-80% hoặc cho vào túi nilông hàn kín để trong tủ lạnh ở 5-10oC sẽ duy trì sức sống của hạt được vài năm. Mỗi kg hạt có 9.500-11.000 hạt.

Ngâm hạt trong nước nóng 60-70C để nguội dần sau 8-12 giờ vớt ra cho vào túi vải ủ trong bao tải, mỗi ngày rửa chua một lần, 3-5 ngày hạt nứt nanh, đem gieo vào bầu. Dùng bầu Polyêtylen kích thước 12x19cm. Hỗn hợp ruột bầu gồm 70% đất mặt trộn đều với 30% phân chuồng hoai.

Mỗi bầu gieo 2-3 hạt đã xử lý và ủ nứt nanh. Nếu gieo trên luống thì đất phải được cày bừa kỹ, trộn đều với phân chuồng hoai 1,5kg/m2 mặt luống. Gieo 1 kg hạt trên 400m2 mặt luống, theo hàng, cự ly 20cm x 5-10cm. Sàng một lớp đất mịn lấp kín hạt, tủ một lớp rơm rạ và tưới giữ ẩm thường xuyên cho luống gieo hay bầu gieo.

Khi hạt nảy mầm, dỡ bỏ lớp rạ, thay bằng giàn che 30% ánh sáng. Khi cây có 2-3 lá thật nhổ cấy vào bầu, cấy xong phải tưới nước, cắm ràng che bóng, ngăn chặn dế cắn gốc cây con.

Trong 3 tháng đầu tưới nước đủ ẩm cho cây, mỗi ngày 1 lần, lượng tưới 3-4lít/m2. Định kỳ 15-20 ngày nhổ cỏ, phá váng, tưới nước phân chuồng hoai hoặc NPK(5:10:3) pha loãng 1% hay phân đạm sunfat nồng độ 15-20 g/lít nước

Tiêu chuẩn cây con đem trồng: 7-12 tháng tuổi, cao 0,7-0,8m, đường kính cổ rễ 0,4-0,5cm, không cụt ngọn, bị sâu bệnh.
Các bước trồng cây lim xẹt:

Đầu tiên, hãy xác định mật độ cây trồng là 1100 cây/ha (cự ly giữa các cây sẽ là 3 x 3m). Phần diện tích đất còn lại bạn có thể tận dụng chúng để trồng những loại cây khác,… tùy vào mong muốn và nhu cầu cây trồng của bạn. Tuy nhiên không trồng cây xanh khu đô thị xen kẽ vào đó những cây thân cao, rễ sâu.

Với mỗi hố trồng, bạn cuốc đất khoảng 30 x 30 x 30cm hoặc 40 x 40 x 40cm. Kích thước này giúp cây đứng vững, không bị nghiêng hoặc không bị nhấn quá nhiều thân trong đất.

Sau cùng, bạn đặt cây vào chính giữa hố trồng, đặt thẳng đứng và dùng tay gỡ vỏ bầu ra, rồi lập đất nhỏ xuống hố trước sau đó đến phần đất to hơn lên trên để cây được cố định vị trí. Bạn hãy lưu ý hướng dẫn tưới cây lim xẹt và tưới một lượng nước để làm im đất giúp cây dễ sống hơn.

Kỹ thuật chăm sóc cây Lim Xẹt

+ Sau khi đã trồng cây và bạn cần quan sát khi cây phát triển cao tầm 1,5m thì hãy đóng 3 cọc thành hình tam giác tác dụng giúp cây được chắc chắn khi gặp mưa bão, gió tó cây không bị bật rễ.

+ Chăm sóc mỗi năm 2 lần vào thời điểm cuối và giữa mùa mưa. Công việc chúng ta nên bỏ phân, tưới nước, xới đất giúp cây có thể hấp thụ nhiều dinh dưỡng nuôi thân, giúp rễ bám chặt hơn.

+ Qua các năm tiếp theo bạn cũng áp dụng chăm sóc cây cảnh vào 2 thời điểm trên. Đồng thời mở tán cho cây và xới đất rộng thêm từ 0,6 – 0,8m và vun gốc cây. Đảm bảo gốc cây không có cỏ, tơi xốp đất để giúp quá trình phát triển cây tốt hơn.

Bạn nên thường xuyên kiểm tra chất lượng cây trồng, nếu cây chết phải được loại bỏ và thay thế cây mới. Thường xuyên tưới nước, làm cỏ, loại bỏ các loài dây leo bu bám trên thân cây, xới đất.

Đối với cây trồng cảnh quan đô thị, thì trồng cây có kích thước lớn từ 1,2 mét trở lên, vì thế cần có khung sắt hoặc gỗ bên ngoài để bao vệ cây và có cây chống đỡ cây con giúp cây đứng vững trước mưa gió.